Hội chứng mỡ máu cao còn gọi là Hội chứng tăng lipid máu hay Rối loạn chuyển hóa lipid (RLCHLP), đặc điểm là chỉ số mỡ trong huyết tương cao hơn mức bình thường, chủ yếu là cholesterol, triglycerid, photpholipid; thường gặp ở người cao tuổi, bệnh động mạch vành, cao huyết áp, tai biến mạch máu não, bệnh béo phì, tiểu đường …
Hội chứng mỡ máu cao và gan nhiễm mỡ có quan hệ mật thiết với nhau, giống như quan hệ nhân – quả; chứng mỡ máu cao lại là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh xơ vữa động mạch, bệnh động mạch vành … mà hậu quả là tai biến mạch máu não hay đột quỵ. Với nhịp sống hiện đại ngày nay, hội chứng mỡ máu cao và gan nhiễm mỡ có xu hướng xuất hiện nhiều hơn ở những người trẻ tuổi, ảnh hưởng lớn đến chất lượng đời sống.
Gan là cơ quan (đông y gọi là tạng phủ) lớn nhất trong cơ thể người; có những chức năng quan trọng và phức tạp như chuyển hóa protein, chuyển hóa đường, chuyển hóa vitamin và hormon; tham gia vào quá trình tiêu hóa, giải độc, miễn dịch, đông máu … Vì vậy gan được ví như một “nhà máy hóa chất” của cơ thể. Gan nhiễm mỡ là căn bệnh có từ xa xưa, có quan hệ chặt chẽ với chế độ ăn uống và cách sinh hoạt. Gan nhiễm mỡ được định nghĩa như một sự tích lũy của chất béo trong gan vượt quá 5% trọng lượng của gan hoặc quan sát dưới kính hiển vi thấy nhiều hơn 5% số lượng tế bào chứa các hạt mỡ. Trong hầu hết các trường hợp, chất béo ứ đọng chủ yếu là triglycerid, nhưng trong một vài trường hợp thì photpholipid chiếm đa số. Gan bình thường chứa khoảng 5g lipid cho mỗi 100g trọng lượng của gan, trong đó khoảng 14% là triglycerid, 64% là photpholipid, 8% cholesterol và 14% là các axít béo tự do. Trong gan nhiễm mỡ, lượng chất béo có thể chiếm đến 50% trọng lượng của gan, trong đó hơn một nửa là triglycerid. Gan nhiễm mỡ có thể là một kết quả của rất nhiều bệnh; bao gồm nghiện rượu, các bệnh về chuyển hóa, các rối loạn về dinh dưỡng và của việc sử dụng thuốc. Sự tích lũy chất béo, phân bố trong các tiểu thùy gan phụ thuộc vào nguyên nhân và sự kéo dài của tình trạng gan nhiễm mỡ. Chất béo ứ đọng trong tế bào gan có thể ở dạng macrovesicular (những hạt mỡ lớn đẩy lệch nhân) hoặc microvesicular (rất nhiều hạt mỡ nhỏ nằm xung quanh nhân tế bào) tùy thuộc vào diễn tiến của bệnh.
Gan nhiễm mỡ là hậu quả của Hội chứng RLCHLP (chất béo) ở gan bởi nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới các trạng thái bất lợi cho gan như: hấp thụ quá nhiều lượng mỡ trong thực phẩm, giảm khả năng sử dụng axít béo trong gan, ảnh hưởng của hormon (TD – hormon tăng trưởng loại Cortisol), sự trở ngại bài tiết và hợp thành lipoprotein tỷ trọng rất thấp … (TD – do dùng thuốc tetracylin). Phụ nữ trong thời kỳ mang thai có thể sinh ra gan nhiễm mỡ cấp tính.
Căn cứ theo hàm lượng mỡ trong gan để phân loại các mức độ gan nhiễm mỡ:
– Người có hàm lượng mỡ 5 – 10 % là bị gan nhiễm mỡ ở mức độ nhẹ, đa số không có triệu chứng lâm sàng.
– Hàm lượng mỡ từ 10 – 25 % là gan nhiễm mỡ ở mức độ vừa.
– Vượt quá 25 % là gan nhiễm mỡ nặng, có nguy cơ viêm gan do mỡ; nặng hơn là xơ gan cổ trướng … nguy hiểm đến tính mạng.
Y học hiện đại có nhiều biện pháp để trị liệu Hội chứng RLCHLP máu và gan nhiễm mỡ, song kết quả hầu như chỉ dừng lại ở mức độ trị triệu chứng là chính. Tuy nhiên, khoa học hiện đại đã phát hiện nhiều hợp chất thiên nhiên thứ cấp được sinh tổng hợp trong các họ thực vật nói chung, cây dược liệu nói riêng; chúng có nhiều hoạt tính sinh học giá trị, có tác dụng khá đặc hiệu lên các quá trình chuyển hóa vật chất trong cơ thể, kể cả chuyển hóa lipid. Các hợp chất thứ cấp thuộc nhiều nhóm chất, có cấu trúc hóa học khác nhau như polyphenol, flavonoid alcaloid, glucozid, saponin, coumarin … đã và đang được nghiên cứu, ứng dụng vào mục đích bảo vệ sức khỏe.
Theo Y học cổ truyền, Hội chứng RLCHLP máu thuộc chứng đàm ẩm, đàm (đờm) trệ … và có nhiều thể. Tên bệnh theo y học cổ truyền là Cao chỉ huyết chứng; biện chứng đông y là do can thận âm hư, trì trệ, huyết ứ – nên phải tu bổ can thận theo nội dung này.
Biện chứng về gan nhiễm mỡ của đông y rất phức tạp, các lương y tiền bối thường có những biện chứng khác nhau; tuy nhiên lý luận của họ tương đồng và cho rằng những bệnh này xảy ra ở gan có liên quan đến Tỳ, Vị và túi mật, biểu hiện thấp nhiệt (ẩm ướt do thời tiết), đàm ẩm, ứ huyết, khí trệ. Đông y điều trị gan nhiễm mỡ bằng cách hóa đờm trừ thấp (loại trừ đờm và điều trị sự ẩm ướt), loại trừ chất ứ đọng và lưu thông máu, làm thông can (gan) và loại bỏ phiền muộn sẽ có lợi cho Tỳ. Có thể bổ sung thêm phương dược thanh nhiệt, giải độc, lợi mật. loại trừ chất ứ đọng, bổ thận, dưỡng can.
Như vậy, theo y học cổ truyền thì nguyên nhân sinh bệnh và biện pháp khắc phục đối với RLCHLP máu và gan nhiễm mỡ gần như tương đồng.
Công ty CP sản xuất và phát triển sản phẩm hợp chất tự nhiên ALBA ra mắt chế phẩm sinh học Senci AntiLip được chiết xuất từ các loại thảo dược với mục đích góp phần phòng ngừa và hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ và mỡ máu cao, giảm mỡ dư thừa
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.